Lốc điều hòa xe hơi
Hôm nay vô tình xem kênh của Tipcar về các loại lốc điều hoà và cách sử dụng điều hòa sao cho bền, trong video có một lời khuyên là: Đối với lốc điều hòa dạn biến thiên thì nên mở điều hòa thay vì không mở, như vậy sẽ làm nó bềnh hơn, chuyên gia này giải thích là vì như vậy sẽ giúp lốc được làm mát. Mình mới nảy a một số câu hỏi như sau:
- Tại sao lốc luôn phải chạy dù mình không mở điều hòa?
- Liệu có thật là phải mở điều hòa thì lốc mới làm mát được hay không?
- Cái gì làm mát lốc?
Đây chính là video của tipcar
https://www.youtube.com/watch?v=WAkg0hW4MOk
Từ video này mình tìm hiểu đến các video sau:
https://www.youtube.com/watch?v=mQ1anfjf7Xo
https://www.youtube.com/watch?v=_VWQycIasC8
Trong video này, tác giả giải thích nguyên lý hoạt động của lốc biến thiên. Có giải thích rằng, việc điều khiển độ nghiên của đĩa xoay sẽ điền khiển biên độ tịnh tiến của píton, từ đó thay đổi tỉ số nén. Và không có bất cứ chi tiết điện cơ nào điều khiển đĩa này, nó nằm trong một hệ kín, nên nó được điều khiển bằng chính áp lực mà piston tạo ra trong hệ. ở cửa hút và cửa xả có kết nối với một van, việc di chuyển của van này sẽ làm tăng, giảm lượng ga lạnh chạy về phía sau của đĩa, từ đó làm thay đổi áp xuất mặt trước và mặt sau đĩa, làm đĩa thay đổi độ nghiên, như vậy, nếu đĩa không có độ nghiên, piston không di chuyển, và áp lực ở cửa hút và xả sẽ bằng không, vậy sẽ không thể nào tạo ra sự biến thiên ban đầu cho hệ, như vậy van sẽ không thể hoạt động, áp lực sẽ triệt tiêu và hệ sẽ không thể biến thiên được. Nên luôn cần một tỉ số ban đầu để hệ có thể hoạt động.
Câu hỏi thứ nhất được thỏa, giờ tới câu hỏi thứ hai, liệu có thật là phải mở điều hòa thì lốc mới làm mát được hay không? ở trường hợp này, ta có hai hướng đi, vì có hai loại lốc điều hòa, loại có ly hợp từ và loại không có ly hợp từ. Với loại có ly hợp từ, thì loại này sẽ tắt lốc hoàn toàn khi không bật điều hòa. Khi nào điều hòa được bật, thì ly hợp sẽ được nối. Nhưng lúc này lại có câu hỏi mới, liệu mở điều hòa khi đang ở vòng tua cao có làm hư hại lốc hay không? Theo mình là không, đối với lốc cơ, tỉ số nén không thay đổi, nên khi ly hợp được nối vào sẽ tạo ra một tải rất lớn, nhưng với lốc biến thiên, thì ở trạng thái nghỉ, lốc có tỉ số nén cực tiểu, nên load sẽ không cao. Vậy với loại lốc này, mình nghĩ có thể an tâm tắt lốc điều hòa và bật lại ở tua cao cũng không thành vấn đề.
Đối với lốc điều hòa biến thiên mà không có lý hợp, nghĩa là lốc sẽ luôn vận hành, bất kể bạn bật làm lạnh hoặc không, khi bạn không bật làm lạnh, thì tỉ số nén là cực tiểu, sự chênh lệch về nhiệt độ là không đáng kể, ga sẽ không lạnh, nhưng piston vẫn sẽ di chuyển và vẫn sinh ra nhiệt, nhưng ga thì lại không đủ lạnh, có khả năng dẫn tới việc quá nhiệt, song, mình không biết rằng với một biên độ tịnh tiến rất thấp, thì lượng nhiệt tạo ra có cân bằng được thông qua tản nhiệt gió và lượng dầu lạnh với nhiệt độ tương đối hay không. Điều này mình không xác định được. Nhưng theo mình, việc để cho lốc hoạt động với công suất lớn hay công suất nhỏ thì tuổi thọ của lốc sẽ không thay đổi, vì dù ở tỉ số nào vẫn luôn có sự chuyển động và bào mòn piston và van, mà một điểm nhỏ mòn cũng sẽ làm hư cả hệ.
Quay lại, lốc điều hòa được làm mát bằng gì. Ta thấy, ở tải lớn, ga lạnh với độ nén thấp thông phía trước và phía sau của đĩa, ngược lại, khi tải nhỏ, ga lạnh với độ nén cao thông phía trước và phía sau của đĩa, ga với áp suất thấp sẽ có nhiệt độ thấp, vậy theo suy nghĩ của mình, mình nghĩ trạng thái làm việc với công suất cao sẽ làm lốc mát hơn =))